Ilkinji kanun
Adamzat siwilizasiýasynyň iň gadymy ojaklarynyň biri hasaplanýan Şumer-akkad medeniýeti ilkinji kanunyň hem dörän ýeridir. Taryhda ilkinji kanun Mesopotamiýada (Tigr bilen Ýefrat derýasynyň aralygy) ýaşap geçen şumerler tarapyndan miladydan öňki 2100-2050-nji ýyllarda ýazylypdyr. Bu kanunlar Şumer-akkad patyşasy Ur-Nammu tarapyndan döredilipdir. Bu...
Ilkinji pul
Taryhda ilkinji metal puly miladydan öňki VII asyrda günbatar Anadolyda (häzirki Türkiýäniň çäklerinde) ýaşan midiýalylaryň koroly Alýattes oýlap tapypdyr. Bu pul teňňe görnüşinde bolupdyr. Ol mis, kümüş we altyn garyşdyrylyp ýasalypdyr.
Taryhda ilkinji kagyz puly biziň eramyzyň 806-njy ýylynda hytaýlylar ulanyşa girizipdirler. Ýewro...
Ilkinji radio
Taryhda ilkinji radio 1901-nji ýylda Guglielmo Markoni (1874-1937) tarapyndan oýlanyp tapylypdyr. Ol Atlantik ummanynyň üstünden «mors» elipbiýi bilen iberen signallarynyň esasynda bu günki radiony oýlap tapypdyr. Ol 1904-nji ýylda «radiony oýlap tapan» diýip patent alýar. Ýöne G. Markoniniň nazaryýetiniň üstünde işläp, serbiýaly Nikola Tesla 1893-...
Ilkinji fotoapparat
Taryhda ilkinji häzirkizaman fotoapparat 1826-njy ýylda fransiýaly Žozef Nisefor Nieps (1765-1833) tarapyndan oýlanyp tapylypdyr. Ol 1826-njy ýylda iş otagynda işleýärkä, kameranyň öňüne bir inçe kagyz ýerleşdirip, gurşun we galaýy garnuwyndan ýasalan, düşüriljek surata niýetlenen serişdäniň üstüne suraty düşüripdir. Onuň bu düşüren suraty 8 sagatl...
Ilkinji gazet
Taryhda ilkinji gazet miladydan öňki 59-njy ýylda imperator Ýuliý Sezaryň karary esasynda Rim senaty tarapyndan çykarylypdyr. Bu gazetde doglan günler, durmuş toýlary, nikalaryň bozulmagy we ölüm hadysalary barada ýazylypdyr. Halkyň bolan wakalardan habardar bolmagy üçin Rimiň ähli künjegine gazet paýlapdyrlar. Okap bilmeýänler üçin bolsa köpçülik...
Ilkinji telewizor ýaýlymy
Taryhda ilkinji telewizor ýaýlymy John Logie Baird (1888-1946) tarapyndan 1924-nji ýylda oýlanyp tapylypdyr. Ol üýtgäp durýan metal diskleri ulanyp, elektrik kabeliniň kömegi bilen suratlary aýna ekranyň ýüzünde wideo şekilli görkezmegi başarypdyr. 1926-njy ýylda Londonda Selfridgestde bilim edaralarynyň öňünde öz işini subut edipdır. 1932-nji ýyld...
Ilkinji el telefony
Taryhda ilkinji el telefony Dr. Martin Kuper tarapyndan oýlanyp tapylypdyr. Onuň oýlap tapan telefonynyň ady — Motorola. 1973-nji ýylda Kuper öz oýlap tapan telefonyny ilkinji gezek sergide görkezipdir. Ilkinji gepleşik onuň bilen telefon barlag edarasynyň başlygy Joel Engel ikisiniň arasynda bolupdyr.
Aslynda bu el telefony oýlanyp...
Ilkinji kagyz
Taryhda ilkinji kagyzy milady öňki 105-nji ýylda Hytaýda imperatoryň geňçisi Tsai Lun tarapyndan oýlanyp tapylypdyr. Biziň eýýamymyzyň 750-nji ýylynda Samarkantda,794-nji ýylynda bolsa Bagdatda ilkinji kagyzlar ulanylyp başlapdyr.
Taýýarlan: Kätip Myradow
Ilkinji ruçka
Taryhda hat ýazmak üçin niýetlenen ilkinji galam b.e.öňki 1000-nji ýyllarda Hytaýda oýlanyp tapylypdyr.
***
Häzirkizaman ruçka taryhda ilkinji gezek wengriýaly oýlap tapyjy heýkeltaraş we žurnalist Lazlo Biro (1899-1985) tarapyndan 1930-njy ýylda ýasalypdyr.
Terjime eden Kätip Myradow
Çeşm...
Ilkinji uçan adam
Ilkinji uçmaga synanyşan alym Abbas Kasym ibn Firnasdyr. Ol astronom, fizik, himik, şahyr we musulman alymdyr. Taryhy maglumatlara görä, Endulusly (Ispaniýanyň Kordoba şäheri) Abbas Kasym ibn Firnasyň uzak wagtlap geçiren barlaglarynyň netijesinde täze bir enjam oýlap tapypdyr. Ýagny ol üstüne egin-eşik geýip, uly guşuň ganatyny ýasap dakynypdyr. S...
Aýaz baba we Täze ýyl baýramy kimiñki?
Aýaz baba we Täze ýyl baýramy kimiñki?
Türkmenlerde gadym döwrlerden bäri bellenilýän baýramçylyklaryñ biri bolan Täze ýyl baýramyny sowgatlary bilen garşy alýan Aýaz baba hakynda biz nämeleri bilýäris aslynda?
Dogrudanam Aýaz baba kim? Ýaşap geçipdirmi? Hakykatdanam ol elmydama Hydyr ata ýaly diri, ýön...
Soygi
Soygi diyen zat iki topara bolunyamika diyan mena.Ilki gowy gormek,a sonundan soygi. Indi bulan tapawudy barada.
Gowy goreninde adam gozegine getirin ullakan owadan char bagyn ichine giyrya. Bagyn ichindede owadan achylan bagul bar ol hemme gulden saylanyar. Ol adam ony gowy gorup yolya ysgaya owadanlygyna guwanya hem has gowy goren bolsa o...
Muny bilýäňizmi
Ösen döwletlerde iýilmän galyp zibile atylýan çörek önümleri, geçirilen barlaglara görä dünýädäki açlykdan ölýän adamlaryň 15 essesinden köp adama ýetjek mukdardadyr.
***
2008-nji ýylda dünýä belli “Mc Donalds” tiz tagamlary taýýarlaýan kärhana “double chees” diýip atlandyrylýan burgerlerine iki dilim peýnir goýmagy be...
Dünýäniň iň baý adamlary
Bill Geýts
1955-nji ýylda ABŞ-yň Waşington ştatynyň Sittle şäherinde doglan Wilýam Henri Bill Geýts amerikan kompýuter programmisti, telekeçi, maýa goýumçy we “Maýkrosoft” (Micrososft) kompaniýasynyň esaslandyryjylarynyň biridi. Ol 1975-nji ýylda Harward uniwersitetinde okap ýörkä okuwy taşlap, öz biznesini ýola goýýar. Onuň 2016-njy...
Honda 3E robotlary
Ýaponiýanyň robot öndürýän kärhanalarynyň biri bolan Honda kompaniýasy öz önümlerini “3E robotic konseption” ady bilen ABŞ-niň Las Wegas şäherinde geçirilen tehnologiýa sergisinde halka hödürlän gününden bäri köpleriň ünsüni özüne çekýär. Bu robotlar beýleki robotlardan tapawutlylykda hereketiniň köp bolmagyny esas alynyp, adamlaryň durmuşyny ýeňi...
Ynanmak we bilmek.
Dine ynanýan bolsaňyz ýere gaçyp barýan uçardan halas bolmak üçin doga edersiňiz. Eger diniň hakykatdygyny bilsediňiz Jennede gitmek üçin doga ederdiňiz.
Hakykatdygyna doly ynamyňyz bolmansoň Jennede gitmegiň ýerine diri galmak üçin doga edýärsiňiz.
Ynanmak bilen bilmek başga zatdyr.
Söýgi
Söýgi näme diýip soradym taldan
ol diýdi söýgümi gidirip goldan,
örtenip miwesiz galdym men guzym,
indi miwäm ýok-da
boýum bar uzyn...
söýgi näme diýip soradym Hozdan
hoz diýdi ýenilip bir ajap gyzdan
gabygym gatady çüruşdi maňzym
ondan beýlesinem
özüň bil oglum...!
Gülkijik
Günlerde bir gün bir irginsiz dilegçi Ependiden onuň eşegini daş ýere münmäge soraýar.
Ependi hem bir bahana tapyp, eşegini bermezligi ýüregine düwýär-de:
- Hezir eşegim öýde ýok-diýip jogap berýär.Onýança eşegi aňňyrýar.Onda ýaňky dilegçi adam:
- Eý, Ependi,sen-o ýalançy ekeniň.Eşegiň bar ýaly-la!-diýýär.
Şonda Epend...
Şeýdip bolýamy
Şerap satýan molladan soraýarmyş :
Molla aga şerap içmek günämi ?
Molla : Hawa günä .
Şerap satýan: Molla aga siz üzümiň etini iýip suwuny içýäňizde , näme üçin şerabyny içeňizok ?
Molla : Bolýa ... sen sygyryň etini iýip süýdini gatygyny içip....tezegini näme iýeňok ?!
******
Myrat bilen dosty uniwere bar...
Gaty gülkünç bolmasada bilip goýan ýagşy diýip ýazaýdym
Polisiýa metroda diplom satýan moşennikler gruppasyny ele salypdyr,
“ýöne biz olary goýbermeli bolduk” diýip ekenomika ylymlaryň doktary, seržant Iwanow
aýtdy.
****
-aýtsaňyzlaň samalýot aeroportdan uçup, tä tamožnydan eýlekiden- beýlekiden
geçýänçäň naçe wagt gerek bolar?
- ol seň näme äkidip barýanyňa...