Pul we gymmat bahaly zatlary kabul eden ilkinji edaralar ybadathanalardy. Mysal üçin, gadymy Afinynyň ýaşaýjylary toplan pullaryny Akropolyň ybadathanalarynda saklaýardylar we orta asyr ýewropalylar köplenç pullaryny monastyrlarda saklaýardylar.
"Bank" sözi italýan dilinden gelip çykýar. Banco sözi XV-XVI asyrlarda italýan dilinden terjime edildi - oturgyç, stol, oturgyç). Wenesiýa Respublikasynda pul çalşýanlaryň we ulanyjylaryň teňňeleri we iş kagyzlaryny goýýan oturgyçlaryny çagyrdylar. Karz beriji bankrot bolup, töleg borçnamalary üçin pul töläp bilmese, bu oturgyç öz kellesi bilen gyzyklandy. Italýan banco rottosyndan ("döwülen skameýka") häzirki zaman "bankrot" sözi gelýär.
Orta asyr Europeewropada Rim papasyna göterim bilen karz bermek düýbünden gadagan edilipdi: Bilelikdäki dinçileriň maddy kynçylyklaryndan girdeji almak aýylganç günä hasaplandy. Şol sebäpden, 1179-njy ýylda Rim papasy Aleksandr III pul çalşýanlary we ulanyjylary aşa günäkär hasaplady we olaryň bileleşige gatnaşmagyny gadagan etdi. Mundan başga-da, şol wagtky "bankirlere" mukaddes ýerde jaýlanmagyna rugsat berilmedi, şonuň üçin öz janyna kast edişleri ýaly gonamçylyk diwarynyň aňyrsynda jaýlandy.
Hristiançylykdan tapawutlylykda, iudaizm imanlylaryň girdeji almaklaryny gadagan etmeýär, şonuň üçin orta asyr "bankirleriniň" aglaba köplügi ýewreýlerdi. Theeri gelende aýtsak, köp ýewreýiň pul çalşýan we karz berýän adamdygy köplenç umytsyz bergiler tarapyndan öjükdirilýän ýewreý pogromlaryna sebäp boldy.
Prawoslaw hristiançylyk ýaly yslam hem salgyt tölemegi gadagan edýär. Şonuň üçin musulman ýurtlaryndaky banklar hiç haçan göterim bilen karz bermeýärler. Yslam banklary alkogol, temmäki, pornografiýa we ... doňuz etini satmakdan gazanylan pul goýumlary hökmünde kabul etmeýärler! Mundan başga-da, musulman bankirler humarly girdejiler bilen hiç hili baglanyşygy bolmazlyga synanyşýarlar.
Dünýädäki iň köne operasiýa banky, Italiýaly Banca Monte dei Paschi di Siena. 1472-nji ýylda Sienna şäherinde açyldy. 66akynda 1466-njy ýylda döredilen Şweýsariýanyň “Wegelin & Co” banky dünýäniň iň köne operasiýa banky hasaplandy, emma 2013-nji ýylyň ýanwar aýynda işini bes etdi.
Italiýanyň demirgazygyndaky banklar daýhanlara ... peýnir bilen üpjün edilen karzlary berýär. Bank parmesan kellelerini 2-3 ýyllap ýörite bişýänçä saklaýar. Peýnir öndürijiniň parmesan ýetişýänçä karzy yzyna gaýtaryp bermäge wagty ýok bolsa, bank peýniri satýar we ýitgileriniň öwezini dolýar.
Häzirki Şweýsariýada takmynan 52 trillion dollar goýumlary bolan 400 töweregi bank bar. Olaryň birinde V.I.-iň adyndan açylan 13 Şweýsariýa frankynyň hasabynyň bardygy gyzykly. 1902-nji ýylda Lenin weýran bolmady.
Ginnesiň rekordlar kitabyna görä, iň uly bank talaňçylygy, 1945-nji ýylda Germaniýanyň Reýhsbankyndan gymmat bahaly zatlaryň eksportydyr. Soň näbelli bir ugurda, Üçünji Reýhiň altyn gorlarynyň köpüsi we faşistler tarapyndan Europeanewropanyň muzeýlerinden ogurlanan köp sanly medeni gymmatlyk, takmynan 5 milliard dollar (häzirki bahalar boýunça) ýitdi.