Talyplar

Assalamu aleykum hormatly agzalar, Pygamberimiz s.a.w. aydyp gechen mubarek hadysy-sherifleri her bir musulman adamyn durmush yol-yorelgesidir. Shonda musulman adam Hudayyn razychylygyny gazanar.Rasulullah s.a.w. oz durmushynda kop hadyslary aydyp gechen. Hadyslar gysga aydylan hem bolsa ozunde uly manylary jemlapdir. Shol sebapden olara "Jowamygul kelim" hem diyipdirler. Jowamygulkelim diymek ozi gysga yone manysy uly diymek. Menem shu yerde taryhchy we din alymy Ryzaeddin ibnu Fahreddinin "Jowamugylkelim sherhi" atly kitabynyn turkmche terjimesinden pygamberimiz s.a.w. aydan hadysy-sheriflerini yazmakchy. Umyt edyan size-de yarar, inshallah. Pygamberimiz s.a.w. aydypdyrlar: Allah tagala sizin suratynyza we mal-dunyanize dal, belki yüreginize we edyan amallarynyza bakar.(Jamygy Tirmizi we Sahyh Muslim, 2j. 280 sah) Sherhi: Göwüni saplaman, amaly gowulandyrman, eden ishin her nache yagshy bolsun, malyny her nache köp sarpla Allah tagala sana rahmaz nazary bilen garamaz we shol amallar barabaryna sogap hem bermez. Onun rahmat bilen seredyan we sogap beryan zady pakize göwün we yhlas bilen edilyan amallardyr. Eger zekatlar we sadakalary ryya (il görsün üchin) etman, berilmeli yerlere berilse, we lazym amallar, hususan namaz-oraza yaly we beyleki din sütünlerini yerine yetirilse, shonda dash sypatyn her hili hem bolsa Allah tagala rahmat bilen nazar eder. Her halda her ishde yhlas gerek.

Köneler, asylly tarapyndan 15 years ago

15 years ago

........................................

14 years ago

Pygamberimiz s.a.w. aydypdyrlar:

Ägä bolun! Sizin hayyrlynyz haysy, hayyrsyzynyz haysy adamdygyny aydayynmy? Hayyrlynyz shol kishidir ki, ondan yagshylyga garashylar, yamanlyk etmeginden arkayyn bolunar. Sizin hayyrsyzynyz sholdur ki ondan gowulyga garashylmaz, yamanlygyndan bolsa dynylmaz. Ahmad ibnu Hanbal Musnedi,2j. 367 sah.)

Sherhi:
Dünyade men yaman diyyan adam köp dal. Her kim özüni yagshy hasap edyar. Emma yagshy-yamany saylamak üchin resulullah tarapyndan shu hadysda mizan (terezi) öran dürs ölchegdir. Özünin yagshylygyny, yamanlygyny bilesi gelyan adam pygamberimizin aydyp giden shu ölchegine salyp ölchäbersin. "Soralmazdan ozal sorgyn özüni" diyip Sopy Allayar aydyar. Okanyndan peyda yok, belki mümkin boldugycha shol sözlere amal etmek gerek. Adamzadyn ömri gören bilen harchanlashyp, yakalashyp yörer yaly uzun bolmasa-da köp kishilerin diriligi shonun yaly bimany ishler bilen payaw bolyanlygy mälim zat. Dünyanin bütin netijesi hyyal we umytlardan ybarat. Bir sebäp bilen bir maksadyn hasyl bolaysa-da ol hem bugün bolmasa ertir golundan gitjek amanat. Yagdayyn sheyledigini bilip durup adamlar bäsh günlük ömrüni, biri-biri bilen jenjelleship, yüz sowushyp, dushmanchylyk edip tamam etmekleri iki dünyanin betbagtlygynyn nyshanydyr.

Pygamberimiz s.a.w. aydypdyrlar:

Eger adamzada bir dere doly altyn berilse, yene bir dere doly altyn islär. Adam oglunyn gursagyny toprakdan bashga zat doldurmaz.Toba edijilerin tobasyny Allah kabul eder. (Sahyh Buhari,2j,62 sah.)

Sherhi:
Eger adamzat bütin dünyä malyna eye bolsa, shondan görjek peydasy:garyn doyurmak,üst-bashyny düzetmek,yagshy jayda yashamak we yagshy ulaga münmekdir. Shundan artygyndan dünyäde-de ahyretde-de peyda görülmez.Göz yumulsa bary yzynda galar. Sheyle bolanson,hajatdan artyk mal yygnap mirashorlaryna bozuklyk etmäge,dawa-jenjele sermaya häzirlap gitmekde näme many bar? Bu ish dünyä aldanmak we gelejek bagt-sagadatdan mahrum galmakdan bashga zat däldir. Bir hayyrly ishe sebäp bolsun diyip mal yygnamak yagshy ish, bu sherigat gashynda gadagan däl. Emma malyn özüni söymek sebäpli yygnamak we hayyrly yollara sarp etmän basyp goymakda iki dünyä üchin zyyandan bashga hasyl önmez.

Pygamberimiz s.a.w. aydypdyrlar:

Sizin biriniz jany sag, gulagy dynch bolup, ertire chyksa, shol güne yeterlik azygy hem bolsa, göyä yer yüzünin maly shonun huzurynda jem boldy. (Jamygy Tirmizi, 2j, 58 sah.)

Sherhi:
Elbetde, shu zatlar uly baylyk bolup, halkyn anyndaky "bagt" diyilyän zatdyr. "Bagt" diyilyän zat asla dünyäde barmy? Yokmy? Bu sowalyn jogaby adamlaryn tebigatyna garap bolar. Dünyäde bar sagadaty görmeyänler we bashgalaryn gaygysyny edip yanyp-köyüp yörenler bar. Onun tersine bolgusyz zatlary "bagt" hasap edip shatlanyp yörenler hem bar. Bu hili adamlaryn jogaby hersinin öz halyna görä boljagy tebigydyr. Padshashlaryn biri dünyäde "bagt" gözläp tapsa-da alyp bilmän yören ekeni. Özünin münejjimi: "Bagtly kishinin köynegini geysen sagadata yetersin" diyip genesh beren. Onson padshaga geydirmek üchin köynek gözlap bütin memlekete aylanypdyrlar. Ahyry bir bagtly diyilyäni tapypdyrlar weli, onun garyplykdan yana egninde köynegi yok eken. Sheyle-de bolsa-da bagt-sagadat diyilyän zadyn dünyäde barlygyna shübhe yok. Ya uly, ya kichi, ya dowamly, ya dowamsyz, garaz, dünyäde hakykatdan hem bar. Kynchylykdan son yenillik, gam-gussadan son shatlyk, hassalykdan son saglyk-salamatlyk yaly zatlaryn her biri hakyky bar bolan sagadatlardyr. Diymek, baryna kanagat etmek, shükürli, sabyrly bolmak "bagt" bolup, kanagatsyzlyk we tamakinlik betbagtlykdyr. Bu hadys sherifin anladyany hem sholdur.

Pygamberimiz s.a.w. aydypdyrlar:

Bir kishi Allah tagala we ahyret gününe ynanjy bolsa, gonshusyna yagshylyk etsin. Bir kishi Allah tagala we ahyret gününe imany bar bolsa, myhmanyna hormat etsin. Bir kishi Allah tagala we ahyret gününe iman getirse, sözlän mahaly tapdygyndan yagshy sözlesin, yagshy söz tapmasa dursun sem bolup. (Suneni ibni Maja, 2j., 204 sah.)

Sherhi:
Gonshylary dil bilen ya el bilen ynjytmak Yslam hökümine görä günä ishdir. Musulman däl gonshyn gonshulyk haky, musulman gonshyn hem gonshulyk hem musulmanlyk haky haky, musulman gonshyn, gonshulyk hem musulmanlyk hem-de mahramlyk haky bardyr. Gonshulyk haky dine ynjytmazlyk bolman, belki olardan yetyän azary hem götermekden ybaratdyr. Yene Yslam dininde myhmana hormat etmek (chagyrylyp gelen bolsun özi gelen bolsun) yagshy gylyklaryn biridir. Emma adatdan dashary urlup-chapylyp ya ömür we mal ysrap edip hormatlanmak shert däldir. Beyle etmegin günäsi, hormat etmegin sogabyndan artykdyr. Söz dogrusynda Magtymguly Pyragynyn
"Tapdygyncha mydam yagshy sözlegin,
Yagshy söz tapmasan otur sem bolup" diyen setirleri shu hadys sherifin delalaty bilen aydylandyr.

Pygamberimiz s.a.w. aydypdyrlar:

Dunya ishleri dogrusynda ozunizden yokardakylara dal, belki ozunizden peslere seredin! Sheyle etseniz Allah tagalanyn size beren nygmatyny gormeklige sebap bolar. (jamygy tirmizi, 2j. 74 sah)

Dushundirish:
Adam perzendi dunya dogrusynda ozunden yokarylara garamaga adat etse ozuni kemsitmage we ozuni bagtsyz hasap edip bashlar, umytsyzlanar. Shol yokary adamlara goruplik, dushmanlyk peyda bolar. Emma ozunden peslere garasa, ozuni bagtly adamlardan we Allah tagalanyn nygmatlaryna uchran bendelerden hasap eder. Mashgalasyna merhemetli hem-de yuregi kanagatly, gowni dynch bolar. Munun sheyledigine shek-shubhe yok. Ahyret ishlerinde, amal, ybadat, hayyr-yhsan babatlarynda munun tersine, ozunden belentlere garamak we sholardan nusga almak degishli. Konelerden galan: "ozunden yokarylara garap pikir et, peslere garap shukur et" diyen nakyl chendenasha manyly bir nesihatdyr.

Pygamberimiz s.a.w. aydypdyrlar:

(Mesgut) bagtly kishi pitnelerden chetde galdyrylan adamdyr (3 gezek) we bir bela mubtela (sezewar) bolsa sabyr eden kishidir. (Suneni ebi Dawud, 2j. 236 sah.)

Dushundirish:
Resul ekrem hezretleri ozunin dogalarynda hemme wagt pitneden pena sorardy we ahli yslamy hem pitneden gacha durmaga buyrardy. Saklanmak bilen hem ona mubtela bolunsa, onun charesi sabyr etmek bolup, sabyr edyan kishi hem bagtlydyr. Yok yerden birinin ustunde dushup, bir mashgalanyn gununi bulap, hakmy-nahakmy derneman ozunin din garyndashlaryny dowlet adamlaryna yamanlap, edaralara chagyrdyp, adamlar arasynda dushmanlyk kopelip, dostluk tanaplary gyrylmagyna din we yslam hokumlerini owretmekden bashga ayby yok adamlaryn jepa chekmegine sebap bolyan kishiler shu hadysyn mazmunyna göra in betbagt adamlardyr. Sabyr edijiler we Allah tagala tarapyndan gelen belalara razy bolup durujylar hakynda Kuran Kerimde uly wadalar bar. Shol wadalara uchran adam bagtly boljagynda shubhe yok. Belalara sabyr etmek, kaza-kadara razy bolmak, hich hili bela-beter yok yurtlara (jennete) baryan birden bir yoldur. Adam ogly dunyade yashan mutdetinde gaygy-hasrat gorman yashamagy mumkin dal. Durmush, yashayysh tikenli choplerin ustunden yoremek we mushakgat tolkunlary bilen garshylashyp yoremekden ybaratdyr. Akylly kishi shol kulpetlere doz gelmage we gelejek rahatlary umyt edip ozuni yitirmezlige dalash etmeli. Her agyrlyk sonunda yenillik hem boljakdygyny Kuran Kerim wada beryar. Musulman adam elbetde shol wadany hatyrlap gownune teselli berer hem-de oz-ozune nesihat kylar. Dunya gaygy-hasrat mekanydyr. Bir sagat shatlyga bolsa yuz sagatlap gussasy bardyr.

Pygamberimiz s.a.w. aydypdyrlar:

Jennetde, goz gormedik, gulak eshitmedik, gowne gelmedik zatlar bar.

Dushundirish:
Dunyanin osushinden, gunbe-gun tazeden-taze tilsimler (tehnikalar) dorap duranyndan ybratlanyan kishiler jennetde, goz gormedik, gulak eshitmedik, oyuna-hyyalyna-da gelmedik zatlaryn bolup biljegine sahelche-de shubhe etmeseler gerek. Sebabi shu dunyanin ozunde sheyle zatlar yuze chykyp ynsanlara hyzmat edip duranyny goryan adam jennet habaryny elbetde tassyk eder. Jennet we dowzah, umuman ahyryyet hakyndaky Kuranda aydylan habarlary atlaryna garap shu dunyadaki zatlar bilen deneshdirmek bolmaz. Ahyryyet ahwallaryny bolshy yaly dushundirmage soz, anlamaga akyl ynsanlarda yoklugy sebabine, malim sozler bilen atlandyrmaga matachlik bolan. Shonun uchin jennetin akar-aryklaryny, iymish we nygmatlaryny, lezzetlerini we shonun yaly jahennem azaplaryny, gabyr sowallaryny, mizan we syrat, hasap we bashga habarlary, dunya hallaryna denemek we shol sozlerin shu dunyade anladyan manylaryny bolshy yaly goz onune getirmek layyk bolmaz. Ibni Abbas hezretlerinin: "jennetdaki zatlaryn hemmesinin dine atlary dunyadkilerine menzar" (ozleri bashga hilidir) diyen sozunin manysy hem shol bolsa gerek. Enanin garnyndaky chaga "bu yatan yerinden bashga gin, yagty dunya bar" diyilse, shondan bashga yeri gormanligi uchin onun shu soze ynanmazlygy mumkin. Kurandaky Suleyman a.s. Bilkys habaryny eshidip: "Shony (tagty) haysynyz tiz getirip biljek" diyip halka yuzlenende bir alym: "men" diyip gozuni yumup achyancha 1000 kilometrden hem uzak yerden alyp gelipdir" diyen habary "beyle zat mumkin dal" diyjek tapylmagy hazirlikche ahmal. Emma oz aklyna sygmadyk zady inkar etmek akmaklykdyr. 100 yyl mundan ozalky adamlara:"Bizde dunyanin ol chetindaki zatlary gorkezip, sesini hem eshitdiryan sandyk bar" diysen, "dali" diyip danjaklary gumanasyzdyr. Bu hadys sherif bolsa, ozlerinin akyllary yetmedik, zehinleri almadyk zatlary inkar etmage howlukmaly daldigi duyduryar. Kyyamat hakynda Kuran Kerimin beryan habarlary, shol zatlaryn hakyky bolshundan munden ya milliondan biri bolmazlygy hem mumkin. Bizin shu dunyadaki diriligimiz hem, enanin garnyndaky chaga yaly, yagny shol yatan yerinden bashga gin, yagty dunyanin barlygyny bilmeyshi yaly bolmagy ahmal.

Pygamberimiz s.a.w. aydypdyrlar:

Sabyr (gaygynyn) in ilki basha gelen wagtyndadyr. (sahyh buhari, 2j. 84 sah)

Dushundirish:
Adam ogly gaygy-hasratyn ilki gelen wagtynda dozumli dursa, sonabaka akly ustun bolup kem-kemden yuregi teselli tapar. Shonun uchin gaygy-hasratyn basha gelen in ilki pursatynda doz getirmage sabyr diyiler. Sabyr etmekde wada edilen sogaplar hem shona gora berler. Sabyryn tersi "jazag" (hay-way)-dyr. Emma yurek gamlanyp gozlerden yash chykmagy "sessiz aglamak" sabyra ters daldir. Chunki bu zatlar hakynda bende biygtyyardyr. Resulullah Ybrayym atly ogly olende gozyash edenligi malimdir. Bela we kulpet basha dushende "inna lillahi we inna ileyhi rojigun" (elbetde hemmamiz Allah tagala garashly we shonun huzuryna dolanyjydyrys) diyip doga okamak we mumkin bolsa resuluhuda adatyna eyerip taheret kylyp namaz okamak yagshydyr. Bela we musybatlardan emin adam dunyade tapylmaz. Shonun uchin ona her bir bende boyun alyk bolmalydyr we shonun barabaryna gunaden paklenmegi arzuw etmelidir. Chunki musybata sabyr etmek gunani yuwyan sabyndyr. Jazag-pazag etmek bolsa katgy haramdyr.

Pygamberimiz s.a.w. aydypdyrlar:

Halkyn elinde bolan zatlardan tamakin bolma, ondan umydyny kes! Tamadan saklan, chunki ol pakyrlygyn hazir basha dushyan hilidir. Namaz okanda "shu in sonky namazym" - diyip (indiki namazyn wagtyna chenli yashamajak yaly) oka! Sonundan otunch soramaly boljak ishi etme!

Dushundirish:
Resulullah hezretlerinin kishi golundaky zatlardan tamakin bolmakdan saklanmak hakynda nesihat etmegi yashayysh meydanynda her bir musulman ustun bolmalylygy we shonun gayrat gorkezmeli ekenligini bildiryar. Hakykatdan-da hich kimden tamakin bolmazlyk yslam dininin ruhy bolup, sahabalar zamanynda kishinin malyna goz dikmek, gol uzatmak diyen zatlar gorulmezdi. Ol wagtlarda sopysyrap garnyny otaryp yoren, mujewir bolup gabyrlara aydylan nezirlere ymtylyp durujylaryn ozleri dal, belki ady-sorlary hem yokdy, hatda gabrystanlarda bish-dush edip, iyip-ichip yatar yaly ymaratlar hem yokdy. Musulmanlaryn her biri bir kesp-hunar bilen meshgul bolardylar we oz ryzklaryny oz gol guychleri bilen hasyl kylardylar. Bala-chagalaryny tama hem-de kishi eline garap durmak yaly masgarachylyklardan saklardylar. Yene hem olarda, gazanan mallaryny, ayagyny uzadyp, pallap yatan yaltalara sarp edip, shony hondan barsi sogaply amal hasap edip yoren akmaklar hem bolmazdy. Bu adatlar bolsa, yslam dini bashdaky arassa we saplygyndan chykyp, gabyrlaryn ustune hashamatly gummezler bina edilip, sholary kabeyi hana ornunda ybadat edilip, bidgat we hurapalar mazaly ornandan son yslam dunyasine yayrady. Yogsa sherigatyn birinji nesihaty halal ishlemek, yashayysh yaryshynda onde bolmak, tamakinchilik yaly har-zelillikden salamat bolmakdy. Dunyade bar bozuklyklaryn esasy sebabi yaltalyk ekenligi alymlar tarapyndan ykrar edilen. "Ra-sul keslani magmalushsheytani" (yaltalygyn bashy sheytanyn fabrigi) diyen soz nakyl bolup yayrandyr. Ish sheyle bolsa, janlary sag, garynlary dok, gozleri ach, nireden tusse chykarka diyip halkyn gazananyna dalmynyp yorenleri yygnap ashyny iydirenin bilen nahili sogap onsun! Chunki olaryn gylygy pygamber hudanyn nesihatlaryna tersdir.

Pygamberimiz s.a.w. aydypdyrlar:

Hich bir ata öz perzendine yagshy terbiye bermek we edep öwretmekden artyk hediye (sowgat) bermedi. (Jamygy tirmizi, 2j. 17 sah)

Dushindirish:

Chaga hich yazylmadyk ak kagyz bolup, her durli zat yazmaga we nahili nagysh dushureyin diysen mumkindir. Yagshy terbiye almaga-da, yaman yolar girmage-de ukyplydyr. Shonun uchin bu mesele hakynda alada etmek we pursaty goldan gidermezlik zerur. Chaga yagshy terbiye bermek, ony azashmakdan saklamak we sagadat (bagt) yoluna gondermek bolanson, atanyn in gymmatly bolegi we gadyrly yadygari shol terbiye boljagynda shubhe yok. Ibni maja: "Chagalarynyzy hakyky ynsan bolarlyk suratda hormat edin we gozel edep bilen edeplendirin" diyen hadysy rowayat edyar. Her gunki tejribeler, mysallar shu hadys sherifin dogrulygyny gorkezip duryar. Dunyani elde tutup duran syyasy adamlar, alymlar, edipler, sowdegar we hunar ahillerinin her biri chagalar arasynda yetishen kishilerdir. Nesillerine ylym, edep galdyryp giden atalar, dunya baylygyny miras goyup gidenlerden kop mertebe artykdyr. Atadan "edep" miras alan perzendin dunyasi abat we maly tukenmez, emma biedep perzende miras galan ummasyz mal onun bashyna beladyr. Bular sebabinden ata-babalar yaman atly bolup lagnata galarlar. Bu hadysdan maksat: "perzentlerini okat, edep ber, oz ishini ozi basharar yaly terbiyele" diymekdir. Emma bu altyn bahaly sozlerin aramyzda gadry yok.

Pygamberimiz s.a.w. aydypdyrlar:

Adamynyn yamany ozunin icheri mashgalasyna iymek-ichmek, geyim-gejim we bashga zatlar dogrusynda kynchylyk doredyan kishidir.

Dushundirish:
Biz musulmanlarda ar-ayalyn birek-birege gatnashygy hojayyn bilen hyzmatchynyn baglanyshygyndan kan bir tapawudy yokdur. Erkek ozunin halanyny edip yormage ygtyyarly hasap edip, ayaly bolsa ygtybarsyz, ynanchsyz bir hyzmatchy diyip guman edyar. Arinin shu ygtykadyna birnache wagt ygtyyarly we birnache wagt ygtyyarsyz ayalyn ozi hem boyun bolyar. Emma yslam dininde bolsa, halanyny edibermage hukukly hich adam yokdur. Mashgala bashy bolan ar bilen ayalyn gatnashygy, her iki tarapdan hasyl bolan dostluk, soygiden ybarat bolmaga we dostlar arasyndaky soygi we mushakgatsyz durmush dessury, yashayysh kada-kanunyna mynasyp gurulmaga degishlidir. Eger sheyle bolmasa ar-ayala "mashgala bashy" diymage gora hojayyn we hyzmatchy diymek layykrak bolar. Sheyle bolanson olaryn arasynda bolan chagalar duzuw terbiye gormegi mumkin dal. Ar icherik girishi bilen ayal aljyrap, galdyrap bashlasa, chagalar dargashyp gachsalar, ar oyden chykanda ayal erkin dem alsa, chagalar rahatlansalar, shol atanyn shu hadysda aydylan yaman adam ekenliginde shubhe galmaz. Mashgalanyn duzuw bolmagyna birinji sebap, ar bolan kishi oz ayalyny ozune dendesh yoldash, ozi yok wagty oz ornunda duran hojayyn diyip bilmage, oy edarasyny butinley ona tabshyrmaga we erkinlik bermage borchly bilmegidir. Shu hadysdan anlanyan many sholdur.

14 years ago

Pygamberimiz s.a.w. aydypdyrlar:

Kyyamat gununde Allah tagala gashynda orny in pes kishi, bashga birinin dunyasi uchin oz ahyretini satan kishidir. (Suneni ibni maja, 2j. 245 sah.)

Dushundirish:
Zalym we hayynlara tarapdar bolmak, hayasyz we bozuk kardekileri taryplap, sholaryn pyssy-pujur ishlerine mejew bermek, wezipeli adamlaryn ryzalygyny tapmak uchin yalandan shayat bolmak, delilsiz petwalaryny yayradyp yormek yaly ishlerin her biri bashganyn dunyasini duzetmek uchin oz ahyretini weyran etmekdir. Namaz-roza yaly parz ybadatlary zaya galdyryp, halal-haramyna garaman mal yygnap wereselerine miras galdyryp gitmek hem kishinin dunyasi uchin oz dinini-imanyny pida etmekdir. (Paylasharlar halal-haram yyganyn - azabyn cheke-cheke gidersin)

14 years ago

asylly dogan kup yazepsen
dogresi okamadem
az yazda durest yaz dogan gardash
gati gurma owgan turkmenleri okamani yagshi
gormezler gardash gati gorma kesaca nama deymek estaden yazda cogap yazalem
gal saglecakla

14 years ago

Pygamberimiz s.a.w. aydypdyrlar:

Bir kishi halal kesp uchin ishlap yadap yatsa, gunaleri bagyshlanan we biguna halynda uklap yatar. (Tirmizi)

Dushundirish:
Yslam dini, musulmanlary ebedi bolan dirilik uchin, yagny ahyret uchin chalyshmak we sermaya toplamak dogrusynda ahmiyet berishi yaly, bu pany dunya uchin hem zahmet chekmegi undeyar. Belki birnache wagtlarda dunya ishini etmekligi parz hasap edyar. Hakykatdan-da ahyret bagtyna eye bolmak uchin, dunyewi ishlerde ustunlik tapmak, ejiz we misgin bolmazlyk sebapdir. Shonun uchin halal ishlap aryp-yadap yatyanlar, yslam dininin uly bir parzyny yerine yetiriji hasap edilmage layykdyr we hem garamagyndaky mashgalasyny zar-zelillikden gutarmak uchin halal kesp edijiler, shu hadysyn hokmune gora gunalerden saplanmaly adamlardan bolarlar. Gabyrlaryn bashynda mujewir bolup, halkyn sadakalaryny, hayyr-yhsanlaryny yygnamak uchin sherigatyn gadagan edenine garaman, shol orunlara shohrat bermek maksadynda mazarlaryn ustlerine gummez galdyryp yorenlere sheyle uly soyunchler bolup bilermi? Soyunch beylede dursun, ol hatalykdyr. Kesp we hunar ahilleri, senagat we pak sowda, dayhanchylyk we charwachylyk bilen ryzk tapyjylar, shu soyunch habara ahmiyet bermekleri, munun uchin Allah tagalaga hamd we senalar aytmaklary gerekdir.

14 years ago

oguz aga shu maillerin haysam birine hat yazarsynyz ..mahriban@mail.ru gelejek@mail.ru nomerini goyarsynyzda arkayyn habarlasharys men ishde shu vagt

14 years ago

asylly kop sag bol okayas ,bagyshlan velin size oglandyr oytdim gyz mashgala ekeniniza!nirden giryaniz?

14 years ago

asylly gardash
bonlaren hepseni anladek da kessa yazsan daha ey anyacagez neysa deynemezen hakeykatlegna shak shoba yok boteyn donya
hazer islamdan we korandan ders alyorlar
yona seni anlamadem nedemek istaden

14 years ago

kary aga asylly gyz mi ay
ney sa turkmen bolsen da camurdan bolsen parx edmez

14 years ago

Salam agzalar,

Bu yazgyny bashda gaty uzun yazanlygymy uchin bagyshlan. Menem ansadyna bakaydym, bilyan okamak kynyrak boljakdygyny. Men yewropadan giryan. Oguz agza senin diline kan gowy dushup bilmedim, bagyshlarsyn.

14 years ago

oguz aganka dushinmedimi neyse turkmen mashgalasy bolup govy zatlar yazyandygyna begenyas diydigi

14 years ago

assylly belki siz kuran okayansynyz

14 years ago

howwa okayan

14 years ago

Asylly iki tema möçberinde ýazypsyñaý

14 years ago

tugeleme begenyan sheyle gyzlarmyzyn kanelmegni isleyan

14 years ago

Nähili gyzlaryñ???

14 years ago

kuran okayan!

14 years ago

Ha düshnükli menem sheýle pikir edýän

14 years ago

asylly siz yevropan haysy yurdundan giryaniz!

14 years ago

pygamberimiz s.a.w. aydypdyrlar:

Bir kishi ozi bilen Allah tagalanyn arasyny sazlasa (Allah tagalanyn buyranlaryny yerine yetirip, gaytaranlaryndan chekinse) shol kishi bilen bendelerin arasynyn duzuw bolmagy barada Allah ozi kepil bolar (duzeder). Bir kishi ichini duzetse, dashyny Allah duzeder.

Dushundirish:
Halklara soyguli bolmak, olary razy etmek yoly, olaryn yanynda yagshy atly bolmak uchin chalyshyp yormek gerek dal. Bu yol maksada barmaz we shol hakda jan chekmede hem many yokdur. Belki onun yoly Allah tagalanyn ryzalygyny uchin bendeleri hak yola chagyrmakdyr. Bu ishde hich kimin gownuni gozlemek bolmaz. Shu yolda chyndan hereket etmek Allah tagala bilen hem, bendeler bilen hem arany sazlamakdyr. Emma bolmaly zat weli bolar, Hak azyz kylgan kishige - hich kishi har eylemez.

14 years ago

pygamberimiz s.a.w. aydypdyrlar:

Ozalky pygamberlerden galyp, halk arasyna yayran soz bardyr. Ol bolsa: utanmasan halanyny edibergin! diyen sozdur. (Sahyh Buhari, 4j. 152 sah)

dushundirish:

Hadys sherif tehdid (eymendirmek) aheninde aydylandyr. "Hich uyalman bozuk ishleri edip yorenler jezasyny chekjekdir" diymekdir. Allahdan gorkmazlyk, bendelerden utanmazlyk hayasyzlyk bolup, ozunin dini we dunyewi yumushlaryny sorap bilmage gayraty yetmeyanler bolsa namartlardyr. Bularyn ikisi hem shol yashayyshyn tersine gabahatlykdyr. Ynsany her hili masgarachylykdan gaytaryan zat ozlerindaki utanch-hayadyr. Adam oglundan uyat gidenson, her hili masgarachylykdan gaytaryan zat ozlerindaki utanch-hayadyr. Adam oglundan uyat gidenson, her hili bozuklyklardan hich bir zat saklap bilmejegine shu hadys sherif guwadir. Dunyanin omri gysga bolup, munun sonunda uzyn hem edebi bir omur bar. shonun uchin gysga omurde nefsi-sheytanyn bendesi bolup, "hayasyz" adyna galmak, shonun sebabine-de edebi ayshy-ashratlardan mahrum bolmak akmakdan hem peslikdir.

14 years ago

pygamberimiz s.a.w. aydypdyrlar:

Hich bir musulman bende oz din gardashynyng arkasyndan hayyr doga kylmaz.Eger kylsa bir perishde shol kishige „ozunge-de sheyle bolsun“ diyip doga kylyp durar.(sahyh muslim,j.2,319sah)

dushundirish:

Musulman gardashyn hakynda hayr-doga kylmak ,hakykat halda ozung uchin hayr-doga kylmakdyr.Shonung uchin yureging yumshan wagty ozi uchin doga kylandan song :“Ya Robbi! Bizden Hayr-doga umyt kylyjylaryng hem maksatlaryny hasyl et!“ diyip doga kylmak degerlidir.Il uchin yagshylyk islemek,gowun pakligining alamatydyr.Allah tagalanyng rahmeti sheyle gingdirki,onung zerre yaly bolegi butin dunyadaki mahluklara yeterlidr.

14 years ago

pygamberimiz s.a.w. aydypdyrlar:

Allah tagaladan gorkmak alymlygyna we ozuni ilden artyk saymak nadanlygyna yeterlik delildir.

Dushundirish:

Allah tagaladan gorkujy kishi, ol hakdaky borchlaryny berjay edishi yaly, bendeler arasynda bolan haklary hem kemchiliksiz yerine yetirmage dyrjashar. Hich benda nahak azar bermez, olara yagshylyk etjek bolar. Yamanlyklary olardan dep etmage urunar. Yagny "emri magruf - nehi munker" (yagshylyk undemek we yamanlykdan saklamak) diyen parzy halys (dine) Allah ryzalygy uchin eder. Ylymyn miwesi bolsa, shu zatlaryn ozidir, bashga zat daldir. Emma edyan ybadaty kabul boljakmy ya bolmajakmy, alan ylmy peydalymy dalmi, baylygy bolsa iki dunyasi uchin peydalymy zyyanlymy? Shu zatlary anyk anlaman durup, sholaryn sebabine goterilip, gopbamsyrap yormek elbetde nadanlykdan bashga zat daldir.

14 years ago

Pygamberimiz s.a.w. aydypdyrlar:

Akylly we anly, uzakdan goryan kishi shudur ki, oz nebsini ezip, Allah tagalaga boyun egyan eder. olenden sonky günleri üchin amal eder. Ejiz, akmak adam bolsa, nebsini islegine gora shagladyp goyberer-de, yene Allah tagalanyn yalkawlygyny (gunalerinin gechilmegi) umyt eder, sogap islar.

Dushundirish:

Allah tagalanyn ryzalygyna we Ona muhabbet baglamaga sebap boljak ybadatlaryn her biri, oleninden sonky gunlerin uchin edilyan amallardandyr. Ol ybadatlaryn meshhurlary: Allah tagalany Tanrylyk we ybadat dogrulygynda towhid etmek. Yagny ybadat edilyan we medet dilenyan dine yeke-tak bir Allah bar diyip amallarynda-da shona gora bolmak. Parz amallary yhlas bilen eda kylmak. Haram, mekruh (dinde gadagan edilmese-de halanylmayan ishler), bidgat (dine taze goshulan zatlar), munker ishlerden (akyl we dinin yaman goryan zatlary) saklanmak. Her hili bela we kynchylyklara sabyr etmek. Musulmanlara hayyr islemek we bashgalar. Yslam dininde bir amala "kabul ybadat" ady bermek uchin yhlas bilen durst niyet, Allah tagala zarlanmak hem-de sherigaty bize yetiren (pygamber) tarapyndan buyrulushy yaly yerine yetirmek shertdir. Shular tapylmasa "ybadat" bilen "adatyn" tapawudy bolmaz, sogap onmez. Belki yhlasyn ters tarapy bolan "ryya" (il gorsun) gatyshmak bilen amaly batyl bolar, ozi hem mushrik (Allah tagaladan bashga-da medet dilap bolyan ya-da ybadat edip bolyan zat bar diyip ynanyan adam) bolar. Shonun uchin her ybadaty halys (dine) Allah ryzasy uchin edip, ozuni hem ejiz bende diyip tanamak musulmana parz.

14 years ago

salam!!! asylly!
Mashallah... men yazanlarynyzy okadym tanryyalkasyn kop gowy zatlary okap hasda allaha bolan soygimiz mahrimiz hasda beyik boldy okayankan yuregin arassalanyp ichki dunyam ginelen yaly bolyan. men shu din ugrynda kop gowy zatlary okamana gowy goryan, shunun yaly temalardan koprak yazayn kyn gormeseniz, yada men maillimede yazayyn mashallah@bk.ru bagyshlan.

14 years ago

pygamberimiz s.a.w. aydypdyrlar:

Halka zyyanyngy yetirmekden saklan, bu ishing sadaka bolar.

Dushundirish:
bu sozun astynda adamzat tarapyndan etmek mumkin bolan yagshy ishlering hemmesi giryandir. Adam ogly ozuning ynsabyna dolansa, dumly-dushuny yagshy-yaman hadysalar orap duranyny gorse, sholaryng yagshysyny edip, yamanyndan chekinjek bolar. Muny bolsa birnacheler "wyzdan" yene biri "terbiye" bashga biri "towfyk" diyip atlandyrdylar. Hakykatda bularyng hemmesi hem layykdyr. Bularyn ilki bassanjagy bolsa, hich kime zyyanyngy yetirmezlikdir. Yagshylyk diyilyan zat, dashky gornushing bilen bolman, belki yurek, niyet duzuwliginden ybaratdyr. Eger her bir musulman oz gownuni sheyle gornushde duzedip bilse, onda butin yslam dunyasi gulala bolup, gybat, tohmet, shugul, ogrulyk, zyna yaly bozuklyklaryng ady-sory hem galmaz. Shonung uchin her kim ozuni duzetmeli.

14 years ago

salam agzalar,

Eger asylly agzamyz garshy bolsama mende-de shu kitap bar menem barik yazmagy ozume makul bildim.

14 years ago

şu hadislari haysiz kitapdanam alyan bolsaniz türkmençesi barmi?
bar bolsa, türkmenistanda nirede satilyar?
bilyan bolsa gayrat edip guk diysinle!

14 years ago

salam turkmentalyp,

Berekellah sende-de bu kitap bar bolsa yazyber. Sen mana gora barik koprak gelyan yaly.

chopan agza,

bu kitap asly bir tatar alymyn kitaby. Ony bir turkmen alymy turkmencha terjime eden we garashsyzlyk alayanymyzda kopeldildi we shonda mana-da biri nesip etdi. Shonun uchin bu kitaby menin bilshime gora gynansak-da turkmenchesini hich yerden satyn alyp bilmersin oydyan. Internetde-de bar bolsa arapchasy bolaymasa menem gozledim tapmadym.

gulnaz agza,

kop sagbol okanyn uchin. Menem shat shular yaly zatlary yazyanyma we senin yaly agzlarynam okayanyna. Nesip bolsa yene mumkin boldygycha bare yazyp duraryn.

14 years ago

bu kitap asly bir tatar alymyn kitaby.
asylly | 2009-06-03 07:02:02

şol alimin doli adini bilyan bolsan yazsana gayrat edip! belki sbaşga dillerdakisini tapip bolar.

14 years ago

gowydygyny,mena terjime edyansingiz oytdim,yazybering gayrat edip,bizem hezil edip okaly

14 years ago

yokarda-da yazypdym. Yene-de yazayyn.

taryhchy we din alymy Ryzaeddin ibnu Fahreddin

14 years ago

yokarda-da yazypdym. Yene-de yazayyn.

taryhchy we din alymy Ryzaeddin ibnu Fahreddin
asylly | 2009-06-03 08:30:38

yokardakini görmandirin. Allah razi bolsun.

14 years ago

Pygamberimiz s.a.w. aydypdyrlar:

Sizin biriniz ozunin din gardashynyn gozunde bolan chopi goryar, emma oz gozundaki hurma agajy yaly zatlary hem gormeyar.

Dushundirish:
Bashgalarda bolan zerre yaly ayyplary gorup, ozlerinde bolan uly zada sanman yoren kishiler hakynda aydylandyr. Beyle hasiyet elbetde gabahatlaryn hem gabahatydyr. Bu yaman adat kone zamanlarda-da bolsa bolandyr. Emma bu zamanda tebigy adatlar jumlesine girdi. Butin millet ozuni unudyp, ilin aybyny agtaryarlar. Hazirlikche ynsanlaryn wezipeleri shundan ybaratdyr. Eger kishide ayyp tapmasalar, ona yonkemage her durli ayyplar oz yanlarynda tayyardyr. Hakykat halda bizin ilin aybyny dernemage pursat tapyanlygymyz ozumizi unudanlygymyz uchindir. Eger oz bozuklyklarymyzy duzetmek bilen meshgul bolsak, onda ile garamaga wagtymyz bolmaz. Kishi aybyny agtaryp yormek bolsa, niyet tersliginden we kalbyn bozuklygyndan peyda bolyandyr.

14 years ago

asylly..
yazanlaryna sagja-bol.. Alla razy bolsun,hezil edip okadym, tuweleme yaltanmany yazypsynay,, molodes

14 years ago

pygamberimiz s.a.w. aydypdyrlar:

Wyjdanyny biynjalyk edyan ishleri tashla.(ahmad ibni hanbal musnedi,5j.252 sah.)

Dushundirishi:

Gownune doly makul bolman ikirjinlap edilyan ishler koplench peydasyz bolyar.shonun uchin resulullah gowun karar tapmayan ,incise goyyan ishleri etmezlige emr edyar.bu perman megerem yagshy-yamany seljeryan,peyda-zelele ahmiyet beryan adamlar uchin bolsa gerek.yogsa yurekleri butin garalan ybadatdan we yagshy amaldan lezzet almayanlaryn wyjdanlarynda karar bolup-bolmazlykda hikmet yokdur.

14 years ago

pygamberimiz s.a.w.aydypdyrlar:

Yagshylyk konelip tozup gitmez,guna unudylmaz,allah tagala olmez.indi islanini et,eden amalyna gora jeza chekersin!

Dushundirishi:

Yagshylygyn gadryny bilmeyarler diyip ilden oykelap yormek bimany ish.yagshylykdan maksat ilden hormat gormek dal-de,allah huzurynda sogaply bolmak.yagshylyk unudylyp galmaz,gelejek bir gunde hasaby bolar.sheyle bolsa onun halk yanynda bilinip bilinmezliginde name tapawut boljak.guna,hususan bende haklary bolsa unudylman,gunlerin birinde hasaplashmaly bolar.shonun uchin adam ogly yagshylyklaryn sylagyny we yamanlyklaryn jezasyny goruljek gunlerin barlygyny unutmazlygy we ozone haysysy gerek bolsa shone gora ish etmegi lazym.

14 years ago

pygamberimiz s.a.w. aydypdyrlar:

Her bir zatda sabyr bilen,dernap,netijesini oylap ishlemek yagshy .emma ahyret amallarynda ona hajat yok.

Dushundirishi:

Nahili ishlerde alnasamaly we namelere sabyrly,oylanyshykly bolmaly ekenligi hakynda shu hadysy kada hokmunde ulanmaga layyk we dogry olchegdir.

14 years ago

pygamberimiz s.a.w. aydypdyrlar:

Allah tagalaga dynch wagtlarynda ytagat we bendechilik et.ol sana kynchylyga dushen wagtyn yardam eder.

Dushundirishi:

Ozunin gark boljagyny bilenden son “firgawn”(faraon)iman getirip “indi men musulman boldum”diyip pida kylan bolsa-da “edil shu wagt yadyna dushdumi?” mazmununda jogap berlipdi.sheyle hala dushmezlik uchin gyssaga dushmakan,erkin we dynch wagtlarda bendechilik etmek lazym.

14 years ago

pygamberimiz s.a.w. aydypdyrlar:

Yoldashyn, dostun yagshysy ,allah tagalany yatlasan sana yardam beryani we unutsan yadyna salyan kishidir.

Dushundirishi:

Allah zikri(allahy yatlamak)bir ishana sopy bolup shonun tabshyrmagy bilen tesbini shylkyldadyp oturmaga has daldir,belki ona gora umumydyr. Zikr dil bilen hem bolar,yurek bilen hem bolar ,bashga agzalar bilen(namaz)hem bolar.bozuk ishin ustunden baranda bu allahyn halamajak zady diyip chekinmegin hem “zikr”dir.sheyle zada uchranda “bu ishden gachaly”diyyan yoldash sana allahy yatladyanlardan bolup,onun bu ishi shyt-shyt edip tesbih sanap oturanlardan gora kopirak sogaply bolaymagy ahmaldyr.bu”allah tagalanyn makamyndan gorkup nebsini bozuklykdan saklayanlaryn jay jennetdir”(nazygat surasy,40-41 ayatlar) diyen soyunje gabat geljek zat.

14 years ago

pygamberimiz s.a.w. aydypdyrlar:

Hak tagala hazratlary adamzada kyyamat gününde: Ey Adam ogly! “Men hassa boldum,sen Menin halymy soramadyn” diyer.Adam ogly: “Ey Robbim! Men Senin halyny nadip sorap bilerin? Sen butin älemi terbiye ediji” diyende,Allah tagala: “Bilmedinmi menin pylan bendam hassa boldy,sen shonun halyny soramadyn.Eger shonun halyny soramaga baran bolsan Meni (merhemetimi)shonda tapardyn” diyer.Yene aydar:”Ey Adam ogly!Men senden iymit soradym sen bermedin” diyer.Onda adam: “Ey Robbim! Men Sana nadip iymit berip bilerin? Sen alemlerin Perwerdigari bolsan!”diyende Allah tagala:”Bilmedinmi pylan bendam senden azyk sorady,sen bermedin,eger beren bolsan onun sogabyny menin huzurymda tapardyn” diyer.yene allah tagala:”ey adam ogly senden ichmage suw soradym,sen bermedin!” diyer.adamzat:”ey robbim! Men sana suwy nadip bereyin ,sen perwerdigari alem bolsan!”diyende allah tagala:”pylan bendam senden suw sorady,emma sen bermedin,eger beren bolsan shonun sogabyny menin huzurymda tapardyn” diyer.(Sahyh Muslim,2j.281 sah.)

Dushundirishi:

Resulhudanyn bu sozunden maksady bolsa,musulmanlara yagshy ishleri etmek sogaplylygy,edilen hayr-hasanat,az bolsun kop bolsun hasapsyz galmayanlygy hususan syrkaw soramak,ajy doyurmak,teshnani gandyrmak yaly yagshylyklary suratlandyryp ummatyna dushundirmekdir.apata uchranlara yardam etmek,din talyplaryna her taraplayyn goldaw bermek ,umuman mataje edilen her hili hyzmat ,dine sherigat nazarynda dal,belki akyl nazarynda hem zerury bir borchdyr.baylyk,an-bilim,pikir we beden jahtlerinde guychleri bar her bir kishinin shu hadysda suratlandyrylan rewushde kyyamat gununde allah tagala jogap hazirlemegi oran lazymdyr.

14 years ago

Pygamberimiz s.a.w. aydypdyrlar:

Kishinin imany gozel bolmaklygynyn alamatyndan,peydasyz sozleri sozlemezligidir.(suneni ibni maja 2j.147 sah.)

Dushundirishi:

Resulullah hazratlary tarapyndan dili saklamak hakynda hadyslar oran kop.sozlemek ynsanlaryn amallaryndan sanalyp,yagshy soz bolsa yagshylyk depderine ,yaman soz bolsa guna depderine yazyljakdyr.shonun uchin ,zerur bolmasa gerek dal sozleri sozlap oturmak hakynda bendeler jogapkar boljakdyrlar.

14 years ago

Pygamberimiz s.a.w. aydypdyrlar:

bir kishinin sherinden,yzasyndan gonshy-golamy dynch we salamat bolmasa ol kishi mu'min daldir.(sahyh buhari)

Dushundirishi:

resulullah hazratlary gonshular bilen hosh gatnashyk barasynda oran tasirli nesihatlar beryar.musulman bende sholara boyun bolmaga din jahtinden borchludyr,gonshy oyler bilen dal,hat-da yolagchylykda we ish yerlerinde hem yanashyklar bilen hosh gatnashykda bolmak lazymdyr.shonun uchin gonshy saylamak hemme halatda hokmandyr.(jaydan on gonshyny duzet,yola girman yoldashyny).

14 years ago

Pygamberimiz s.a.w. aydypdyrlar:
Bir kishi allah uchin diyip size sygynsa,siz ony oz hemayatynyza alyn(saklan).bir kishi sizden allah hakyna bir zat sorasa berin.bir kishi sizi myhmanchylyga chagyrsa (sherigata hylap(ters)zat bolmasa)shona baryn.bir kishi size yagshylyk etse ,siz hem yeri gelse ony gaytaryn,eger bermage zat tapmasanyz onun uchin hayr-doga kylyn.(suneni ebi dawut,,3 j.349 sah.)

14 years ago

asylly! eliňe saglyk uýam!
sen öňki bir agza meňzeýäňlaý!
agayunusa!?ойланма | 2009-06-04 02:26:56

yok oylanma,men agayunusa dal,yone bilyan ol agzany men gelemde-de bardy.

14 years ago

pygamberimiz s.a.w.aydypdyrlar:

Edilen amallaryn dereje we mertebeleri adamlaryn niyetlerine görädir.Her kishinin eden ishinin muzdy niyetine garap berler.Allah tagala we resulynyn razylygy üchin Medinä hijret edijilere Allah we resul üchin hijret etmek sogaby bolar.Dünyä üchin ya bir ayaly nikalanmak maksady bilen Medinä baryjylaryn ülüshi hem öz dünyewi maksatlaryna yetmek üchin bolup bashga dereje bolmaz.(Sahyh Buhari,1j.2sah.)

Sherhi:

Mekke musulman edilen wagta chenli(8-nji hijri yyly)Medine shäherine,resulullahyn huzuryna gachyp barmak chenden asha sogaply bir amaldy.Mekke peth edilenden /musulman edilenden/son resulullahyn “indi hijret gutardy” diyen sözlerine görä hijret önki mertebesinden düshdi.Rowayatlara görä bir adam Medinä hijret eden bir ayaly nikalap almak üchin yzyndan gidpdi.Munun asyl maksady resulullahyn yanyna barmak bolman, shol ayaly almakdy.Pygamberhuda munun niyetini bilenden son yokardaky hadysy aydypdyr.Hadysda has(belli) bir amal aydylsa-da maksat umumy bolup her bir amal: beden amaly bolsun,mal amaly bolsun,az bolsun,köp bolsun hemmesi niyete garap yöreyänligini bildiryändir.Niyet bozuk bolsa amal hem bozuk,niyet düzüw bolsa amal hem düzüw we ygtybarlydyr.Bendelerin ygtyyary bolan ishleri: ylym-ereda-kuwwat diyen üch zat bilen tamam bolar.Chünki ynsan özi bilmeyän zadyny erada kylyp bilmez.Meselem: suwsan adam onun dermany suw ichmek ekenligini biler.Ondan son suw ichmäge göwni bilen niyet eder.Ondan son icher.Ine shu üch ish bilen munung amaly tamam bolar.Eger“niyet näme”diyip sorasalar ”bir zady bilip göwün bilen erada kylmak” diyip jogap berler.Shonun üchin ybadat wagtlarynda dine dil bilen okamagyn manysy bolmaz chünki niyetin orny yürekdir. Meselem: yüregi bilen ikindi namazy niyet eden halynda dili bilen agsham namazy niyetlese ya-da hich zat diymän dursa shol ikindi namaza hich zyyan bolmaz,emma ikindi namazy okan wagty dili bilen shol ikindini niyetlese, yürekden bashga namaz diyip oylasa ya mutlak(umuman)gapyl bolsa onun okan namazy hasap bolmaz.Namaza bashlan wagtlary resulullah we sahabalaryn dilleri bilen niyet edendikleri rowayat edilmändir. Shonga görä dil bilen niyet etmäge meshgul bolup yüregi gapyl galdyraymaly däldir. Umuman amal we ybadat hem-de bashga zatlaryn ruhy niyetdir.Goyun ogurlamak üchin sürünin bir chetinden yashryn baryp shol sürä goshan öz goyunyny ogurlap almak günä bolup,öz malyny almak niyeti bilen kishinin malyny alyjy sherigat we hlak nazaryndan ayyply sanalmaz. Niyet düzüw bolanda amal bolsa bolmasa bende sogaply bolup niyet bozuk bolup yagshy amallar etmek hem günädir. ”Mömünin niyeti amalyndan yagshydyr” diyen sözden hikmet hem shudur.Sherigatda hile etmegi inkär kylmakda ymam Buhari shu hadysy delil edindi.Emma hile barasynda ulamalar iki yol goydular. Biri: haramdan we günäden uzak bolmak niyet bilen hile edilse dürs. Ikinjisi: bir musulmanyn hakyny zaya etmek hem-de sherigat hökümlerini gümürtik yagdaya salmak üchin edilse nädürs we günädir.

14 years ago

pygamberimiz s.a.w.aydypdyrlar:

bir kishi iki gyzy kemala gelyänchä terbiyelese,shol kishi kyyamat gününde menin bilen shu halda bolar(diyip barmaklaryny gosha tutup görkezdi).(sahyh muslim,2j.294sah)

sherhi:

yetim gyzlary terbiyeläp gözli-bashly edip durmusha chykaryjylar shu hadysyn hökmüne ilki girjeklerdir.öz gyzlaryna-da yslam terbiyesini berip chykaryanlara shu söyünch bolsa gerek.bu hususda bashga hadyslar hem bar.zaman özgermegi bilen güzeran yollarynyn hem özgeryänligi mälim.yashlary,hususan gyzlary,her wagt öz bashyny charar yaly terbiyelemek we hünär öwretmek lazym.durmusha chykandan son yanyoldashlarynyn kesp we baylyklary yeterlik bolsa ne yagshy,bu hünärin agramy bolmaz.eger yeterlik bolmasa bu hünär ish yarar.biz musulmanlara tawus gushy yaly al-elwana oralyp,modadan bashga gaygysy yok ayallaryn yörelgesi lazym däl.biz öz rysgymyzy özümiz gazanmaga mejbur.shonun üchin bizin gyzlarymyz durmusha chykanson näsaglan adamsy bilen öndüren perzentlerinin güzeranyny aylap bilerlik ukyp we hünärli bolmaklary hökmandyr.bu bizin golumyzdan geljek ishdir.ayal-gyzlary ynsanperwer,päkize terbiyelemek hakynda yslam dininin nä derejede ähmiyet beryänligi shu hadys sherifden mälimdir.ayallar halyny düzetmek we olary ynsan hatarynda görmekligin taryhy yslam dini gelen günden bashlandy.bu ishi in ilki esasa goyan pygamberimiz aleyhissalamdyr.muny bashgalara nisbat bermek(yönkemek)yslam dinine hyyanatdyr we hatalykdyr.

14 years ago

Asylly uyam selamin aleykum !!!
alla sizi hem sizindek adamlaryn bashyny dik etsin!
Uyam menem shu siz hakda aydylan owgilere we sagbolsunlara goshulyan berekella!
sizden uly haysht dine dowam edin biz hem sabyrsyzlyk bilen taze-taze yazgylarynyza garashaly. onem yzygiderli alyp baryan bolmagynyz mumkin yone yene haysh siz yazgylarynyzy yzygiderli alyp barsanyz, men hem oz yakyn yoldashlaryma we jigilerime siz hakda aytmakcy we sizin yazgylarynyzy olara yetirmekci.
uns bereniniz ucin kop sagbolun, Gokdepeli salyh

14 years ago

essalamu aleykum asylly dogan! alhamdulilla aramyzda sheyla agzalaryn bardygyna allaha shukur edyarin.alla sizden razy bolsun,soyen bendelerinden eylesin. jowamygulkelim sherhi shu kitabyn ozi sizde barmy. menin ozum taze agza shu saytda sizi ilkinji sapar goryan.shu tema barada sheyle bir gyzykyan yone kate dushunmeyan yerlerim bolya. sizin b/n sorag jogap alyshmana rugsat sorayaryn.

14 years ago

assalamu aleykum salyh,

kop sagbol. Inshallah yazmagy mumkin boldygycha dowam ederin. Elbetde okayanlar, peydalanyanlar bardyr.

salam gaplan,

ol kitabyn ozi mende bar. sorag bolsa beriber bilenimi aydaryn, bilmedigimi bilmek uchin owrenerin.

"ylym almak her bir musulman erkege-ayala parzdyr"

14 years ago

essalamu aleykum asyyly dogan.men jowamygulkelimde 192 nji sahypadaky 1nji bellige dushunmedim yagny 3,7,40y shu barada. bular bizde edilyar eysem bular bidgatmy!

14 years ago

pygamberimiz s.a.w. aydypdyrlar:

Tedbir (oylanmak) yaly akyllylyk yok. Yaman ishlerden saklanmak yaly belent takwalyk yok. Hosh gylyk yaly pazylat we uly dereje yok. (Suneni ibni Maja,j.2,sah.287)

dushundirish:
Ozungi tanamak, oz wezipangi bilmek we ozunge degishli ishler bilen meshgul bolmak hem-de oz ustunge dushjek hyzmatlara tayyar bolup durmak "tedbirdir". Dunya omri, Adam oglunyng diriligi, oran kop menzillerden ybarat bolan bir yolagchylyga mengzar. Bu menzillering birinjisi "sallanchak" we ing songkysy gabyrdyr. Birnache menzillering aralygyndaky yollar yagshy we birnachesiningki bozuk bolushy yaly omur menzilining hem birnachesi rahatlyk, duzuwlik bilen we bashgalary mushakgatlyk bilen gecher. Shol kyn pursatlarda mumkin boldugycha parahadrak yashayysh uchin Adam oglunyng ozuni tanamaklygy, oz iki dunya uchin wezipesini bilmekligi gerek. Boynungdaky borjungy eda etmekliging bire-bir alajy bolsa, hosh gylykly bolmak we Allah tagalaga takwalyk kylmakdyr. Takwalygy shygar we hosh gylygy ozunge zynat edip, adam hemme ishlerini bilip, hakatyna yetip amal eder. Yagshy ishlering muzduny dinge Allahtagaladan islar, pursatlaryny, watlaryny israp etmez. Shu ishlering bolsa "tedbir" we "akyl" ekenligine shubhe yok. Malyny, dowletini israp etmek bir akmaklyk bolsa, omur pursatyny, wagtyny israp etmek on akmaklykdyr. Wagty israp etmek yaly okunchli ish yok. Her bir gutaran zady gaytadan tapmak mumkin, emma bikar oten omri, pursady dolanyp yerine getirmek mumkin dal. Indi olar omur baky tapylmaz. Wagt, zaman we pursatlar Allah tagalanyng bendesine ing uly nygmat we sowgatlaryndan bolany uchin ony songundan pushman ediljek ishlere sarp etmek uly hyyanatdyr. Ing ajy we hasratly soz "indi wagt otdi" diyip ah urmakdyr. Oylanmak gerek!

14 years ago

salam gaplan,

Yslam dininde bir ishi etmek uchin onga delil gerek. Delilem Kuran-Kerimden we hadyslardan gelyar.

Ol kitapdaky bigdat diyilip yazylanlara yokardaky 2 cheshmeden delilin bar onda seninki dogry bolar yok bolsa onda ony edip yormek bidgat bolar.

Bizde edilyan hem bolsa biz sozun astyna hemmeler beyle diyibem tassyklamaly dal. Belki etmeyanlerem bardyr.

Kopchulik edyar diydigi onyn dogrylygyny tassyklanok. Dine Hudayyn hokmi we pygamberin hadysy bar. Ondan dashary bir zat etmek elbetde bidgat bolar.

Senem sholaryn yalnyshlygyny yagny kitapdakylaryn yalnyshlygyny ayan edyan delilin bar bolsa bize-de ayt!

14 years ago

asylly dogan menin bu kitapdaky hadyslara shubham yok,olaryn nadogrydygynada hich hili delilim yok,agtarjagam bolamok. yone bizdaki metjitlerde her jumgada unus beryan shu hakda hich kim dil yarayanok. men shu wagt ukrainadan giryan sayta. bizin shaherimizde 3 metjet bar.sholaryn biri araplaryn galdyran metjedi. men shu hakda arap dostlarymdan hem soradym, olar mana hayran gayarlar.dinde olar yaly zat yok, ilkinji sapar senden eshidyaris diyip. jowamygulkelim sherhi hem edil shularyn pikirine den gelyar. sag bolun!

14 years ago

Salam hemmelere!

Asylly, uýam, ýokarda goýan ähli hadys we şerhleri üçin, Allah sizden razy bolsun!

Size bir-iki soragym bar:

1- Minara barada näme diýýärsiňiz?!

2- Türkmen we türkleriň nahardan soň edýän töwirleri barada hadys ýa aýatlarda beýan ýa-da ölçeg barmy?

3- Dini taýdan aýat ýa-da hadyslaryň giňişleýin ýa-da hiç-hili habar bermedik bir ýagdaýyna duçar bolduňyzmy?! Şeýle ýagdaý barmy?! Bar bolsa, onda biz musulmanlar näme etmeli?!

Men many taýdan şeýle hadys okapdym:"Menden (aýdyp geçenlerimiň daşyndan) soň çykjak her bir täzelik bidatdyr..." Şu ýagdaýda ýokardaky ýagdaýlar üçin örän şübheli netijeler çykýar...?!

Bilýänleriňizi biziň bn paýlaşaýsaňyz!

Sag boluň!

14 years ago

salam merdanmr agza,

1) Minara - bir bidgat meselesine-de girenok. Yagny dine degishli yeri yok.

2) Towir baradaky soragyny menem anyk bilemok. Ony owrenmeli.

3)Edil shu wagt yadyma dushushine gora dushamok. Bir amal, ynanch bidgat diyilse-de dinin ozi onun name uchin bidgat bolyandygyny dushundiryandir. Yone yerden bidgat diyilmez. Bidgat bar bolsa dinin ozi amal edilmez diyyar.

Dunya ishler bilen din ishleri bir-birini garyshdyrmaly dal. Bidgat dine taze amal, ynanch ya pelsepe salynsa yagny yslam dininde yok zady bar diyip ynansan ana shonda-da bidgat bolyar.

Minara ya mesjitlerdaki mikrofon ya Mekga samolyot bilen uchup zyyarat etmek w.sh.m. menzeshler adamyn dinine tasir edenok. Esasy zat adamyn niyeti.

5 wagt namazy 6 wagt okap hasam dindar boljak diyip bir amal doretsen elbetde bidgat bolar. Sebabi 5 wagtyn dinde delili bar a 6 wagt namazyn dinde delili yok-da, ony adamyn ozuche pelsepe yoredip yasan amaly yaly zat.

Allah tagalanyn dinimizi kamil edendigini ayatda bellap gechyar.Yagny indi dine bir zat goshubam ya ayyrybam bolmayar diydigi.

"Her musulman erkek we ayala ylym almak parzdyr"

salam bn.

14 years ago

Allah sizden razy bolsun!

14 years ago

pygamberimiz s.a.w. aydypdyrlar:

Pakyrlykdan, maddy we manawy hajatlaryn az we yetmezchiliginden, halk arasynda har-zelil galmakdan, ile zulum etmekden we zulum gormekden Allah tagalaga sygynyn! (Suneni nisayy,2j,315sah)

dushundirish:
matachlik, zalym we mazlum bolmak Adam ogluny ezyan, azaply zat bolanson resulhuda bulardan pena soramaga buyrupdyr. Yslam dunyasinin gunbe-gun pese dushmegi pakyrlyk sebabinden boldy, ummatyn ahlagy zulum sebabinden bozuldy. birnacheler uchin pakyrlyk zyyansyz, belki-de ahyryeti uchin peydaly bolaymagy hem mumkin. Emma millet uchin welin ing zelelli zatdyr. Munun sebabinden ummat, durmush goreshinde yenilip haly perishan bolar. Mekdep-medreseler, durli ylymlara rowach bermek, medeni we jemgyyet taydan hallary abatlamak, hususan hazirki zamanda osen tehnikalaryn arasynda yashap din we diyanat saklap galmak, shularyn hemmesi baylyga garashyklydyr. bu gunki garyp millet bay milletlerin ayak astlarynda galyp har-zelil boljagynda guman yokdur. Garyplykdan Allaha sygynyn diyende gol goterip doga kylyn diydigi dal. Belki ol Allaha doga etmek bilen bir wagtda eklench etmek yollaryna girishin diymekdir. baylyk hasyl bolyan sebapleri berjay edip manlay derini dokeninden son, namazlyk ustunde oturyp Allahdan dilemek oran yagshy we peydaly bolar. baylyk bolany bilenem ish bitdigi daldir. belki onun bereketli iki dunyan uchin peydaly bolmagy gerekdir. ine shular uchin doga-dileg gerekdir. insha Allah.

14 years ago

pygamberimiz s.a.w. aydypdyrlar:

Ýagşy işleriň seni şatlandyrsa we bozuk işleriň gaýgylandyrsa, onda sen mumin bendesiň.

dushundirish:
Allah tagala senden razy bolarly sogap işleriň üçin şatlansaň we hylapy şerg (şerigata ters), günä işleriň üçin hem gamlanyp puşman etmegiň elbetde muminligiň alamatydyr. Çünki imany ýok adam üçin ýagşylyk bilen ýaman işleriň arasynda kän bolmaz. Özleriniň hatalaryny ýatlap gaýgylanyp, wyzdanlary ynjalyksyz bolmagy we ýagşy işleri ýadyna düşende özüniň geljegi hakynda umudy artmagy, belki şol gelejek üçin köpräk hereket etmegi musulman adama tebigy halatdyr. Megerem eden ýagşylyklaryny ýatlap howalanyp, gabarylyp öz ýanyndan özüni Allah tagalaga ýakyn bendelerden hasap edip, sen-sen diýlenine magrurlanyp (tekepbirlenip), özüni başgalardan artyk saymak akmaklykdyr. Häsiýetiň şeyle bolsa ahwalyň çatakdyr.

Teswir ýazmak üçin Içeri gir→