Walter Elaýas Disneý 1901-nji ýyl da ABŞ-nyň Çikago şäherinde dün ýä inýär. Prodýusser, režissýor, ssenariçi we suratkeş-multiplika tor bolan Disneý birnäçe multfilm leri döredýär. Flora we Elaýas Disneýiň ogly bo lan Waltyň üç erkek, bir gyz doga ny bolupdyr. Walter öz dogany Roý bilen “Disney Productions” şereketini döredýärler. Häzirki wagtda bu şereket dünýäniň iň uly film şereketleriniň biridir. “Mikki Maus we onuň ýaranlary” Disneýleriň “Towşanjyk Oswald” atly kinosy 1927-nji ýylda uly meş hurlyk gazanýar, onuň baş gahry many bolsa Disneý kinolarynyň baş keşpdäkileriniň galareýasyn da ilkinji orunda durýar. Ilkinji ady “Mortiber”, emma dünýäde “Mikki Maus” ady bilen tananlan syçanjygyň awtory Ab Aýwerks dyr. “Mikki Maus” kino muşdakla ry bilen ilkinji gezek 1928-nji ýyl da çykan “Akylsyz uçarjyk” kinosy bilen tanyşdyryldy. Şol ýylyň dowa mynda Disneýiň “Willi gämiji gi” (kino taryhynda ilkinji ses bi len şekili sinhronlaşdyrylan film) atly ilkinji sesli filminiň baş gahry many bolýar. Awtorlaryna dünýä de uly meşhurlyk getiren bu film däki Mikki Mausyň sesini hut Walt Disneýin özi berýär. 1929-njy ýylda Disneý “Sada sim foniýalar” atly taslamasynyň üs tünde işläp başlady we 1938-nji ýyla çenli 70-den gowrak filmleri tomaşaçylara ýetirdi. Şolaryň ara synda “Skeletleriň tansy” (1929- njy ý) ýaly filmler bar. Bu filmlerde “Pluto itjagazy” (1930-njy ý), “Gu fi köpegi” (1932-nji ý), we “Do nald Dak ördegi” (1934-nji ý.) ýa ly gahrymanlaryň keşpleri döredil di. Disneý we “Ýedi girdenekler” Megerem “Mikki Maus” gahryma nyny tanamaýan ýok bolsa gerek. Bu personaž Disneý tarapyndan döredilýär. Disneý 14 ýaşyndaka Kanzas Sitide gazet satyp, gazanç edýärkä, “Garpamyk” atly sessiz multfilmi görýär. Tä ömri ötýänçä bu multifilm onuň ýadynda gal ýar. 1934-nji ýylda Grimm dogan larynyň döreden ertekisi boýunça Disneý täze döretjek filminiň sse narisini ýazýar. 1937-nji ýylyň de kabr aýynyň 21-ne Amerikada il kinji gezek Grimm doganlaryň ýa zan ertekisi boýunça Disneýiň “Garpamyk we ýedi girdenekler” atly doly metražly animasiýa filmi görkezilýär. Bu film Amerikanyň metbugatynda uly seslenme döre dip, jemi 8 million dollar gazan ýar. Şol döwürlerde täze doly metražly filmleriň çykarylmagy dowam etdi rilýär. 1940-njy ýylda italýan ýazy jysy Karlo Kollodiniň ýazan erteki si boýunça “Pinokkio” atly filmi çykýar. Bu film kino muşdaklary nyň we tankytçylarynyň arasynda uly meşhurlyk gazanýar. Filmi dö retmek üçin uly zähmet siňdiril ýär. Mysal üçin, Pinokkionyň kit balygyndan gaçýan bölümini sura ta düşürmek üçin suratkeşler ha kyky kit balygynyň özüni alyp bar şyny öwrenipdirler. “Oskar” baý ragyna mynasyp bolan filmiň sazy ny bolsa meşhur Li Harlaýn, Pol Smit we Ned Waşington döredip dirler. “Ýyldyzyň üstünde oturyp, arzuw edeňde” atly aýdym bolsa aýratyn baýraga mynasyp boldy. Ol ilkinji bolup sesli, sazly we doly metražly multfilmi döredýär. Ol je mi 111 filme režissýorlyk edýär we ýüzlerçe filme prodýusserlik edýär. Çagalaryň iň söýgüli mult filmleriniň biri bolan “Mikki Mau sy” döretdi. Meşhur režissýor dür li ugurlarda jemi 26 gezek “Os kar” baýragyna mynasyp bolýar. Ol bu baýragy almakda birnäçe re kordlary hem goýdy we häzirki wagtda iň köp “Oskar” baýragy na mynasyp bolan aktýor hasap edilýär. Diana we Şaron atly iki gy zy bar. Walt Disneý 1966-njy ýylda Kaliforniýada aradan çykýar.